Mahkeme Kararları Ne Zaman Kesinleşir?
Davanın ilk görüldüğü ilk derece yani yerel mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara itiraz hakkınız ile birlikte dosyayı temyiz etmiş olursunuz. Temyizde dosyayı ilk derece mahkemesine göre Danıştay veya Yargıtay incelemektedir. Yargılama süreci bu şekilde devam etmektedir. Yargılama sürecinin bitmesi ise kararın kesinleşmesi ile ortaya çıkmaktadır.
Kararın Kesinleşmesi Ne Anlama Geliyor?
Kararın kesinleşmesi için tüm kanun yollarının denenmiş ya da denenme şansı kalmamış olması yani tüketilmiş olması gerekmektedir. Daha açık bir ifade ile temyiz edilmemiş karar temyiz süresi geçene kadar kesinleşmemiştir. Örneğin ceza mahkemesinin vermiş olduğu karar kesin karar niteliğinde değildir.Bu kararın istinaf ve temyiz yasa yollarının incelemesinden geçmesi gerekmektedir. Şayet temyiz süresi içinde karar temyiz edilmez ise kesinleşmiş olur, temyiz edilmesi durumunda ise Yargıtay’ın dosyayı incelemesi beklenmektedir. Bu incelemeden sonra verilecek olan karar kesin karar niteliğinde olabilecektir.
Bazı kararlarda ise temyiz yasa yolu incelemesinden geçmemektedir. Özellikle ceza miktarı düşük kararlarda ilk derece mahkemenin vermiş olduğu karar istinaf incelemesinin ardından kesinleşebilmektedir. Bunun nedeni ise ceza miktarı bakımından basit konulardan dolayı yüksek mahkemelerin iş yükünü artırmamaktır.
Kararın Kesinleşmesini Nasıl Sağlayabilirim?
Kararın kesinleşmesinin sağlanabilmesi için mahkemelere göre değişen bazı kriterler vardır. Bu kriterleri başlıklar halinde sıralamamız gerekir ise:
1-) Hukuk mahkemelerinde; kararın kesinleşmesi için dosya da bulunan tüm taraflara gerekçeli kararın yazılarak taraflara tebliğ edilmiş olması gerekmektedir. Gerekçeli karar yazıldıktan sonra mahkeme resen kararı tebliğ etmez. Taraflardan herhangi birisinin talep dilekçesi yazarak dosyaya sunması üzerine karar taraflara tebliğ edilir ve bu tebliğ tarihinden itibaren temyiz süresi işlemeye başlamaktadır.
2-) İş, İcra ve Ceza mahkemelerinde; eski HMK ya göre karar taraflara tefhim (yani duruşma salonunda yüzüne söyleme olarak literatürde yer almaktadır) edildi ise tefhim tarihinden tefhim edilmedi ise tebligatın ulaştığı tarihten itibaren süre işlemeye başlamaktadır.Ancak yeni HMK da bu durum değiştir. Artık bahsedilen bu kararlar da gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren istinaf süresini başlatmaktadır.
3-) İdare mahkemelerinde ise gerekçeli karar mahkemece resen taraflara tebliğ edilmektedir. Tarafların tebliğ için dosyaya herhangi bir talep dilekçesi sunmalarına gerek yoktur.
Temyiz Nedir, Ne Demektir?
Temyiz, hukuki bir yasa yoludur. Temyiz etmek demek, esas mahkemece verilen bir kararın doğru olup olmadığı, hukuka aykırı olup olmadığı konusunda bir üst derece mahkemelerinin incelemesini talep etmek demektir. Adli yargıda üst derece mahkemesi olarak Yargıtay, idari yargıda üst derece mahkemesi olarak ise Danıştay incelemeleri yapmaktadır.
